Kolonoskopi nedir?

Genel Bakış

Kolonoskopi, kalın bağırsak (kolon) ve rektumdaki değişiklikleri veya anormallikleri tespit etmek için kullanılan bir muayenedir.

Kolonoskopi sırasında rektuma uzun, esnek bir tüp (kolonoskop) yerleştirilir. Tüpün ucundaki küçük bir video kamera, doktorun tüm kolonun içini görmesini sağlar.

Gerekirse, kolonoskopi sırasında polipler veya diğer anormal doku türleri çıkarılabilir. Kolonoskopi sırasında da doku örnekleri (biyopsiler) alınabilir.

Neden yapılır

Doktorunuz aşağıdakiler için kolonoskopi önerebilir:

• Bağırsak belirti ve semptomlarını araştırmak. Kolonoskopi, doktorunuzun karın ağrısı, rektal kanama, kronik kabızlık, kronik ishal ve diğer bağırsak sorunlarının olası nedenlerini keşfetmesine yardımcı olabilir.
• Kolon kanseri taraması. 50 yaşında veya daha büyükseniz ve ortalama kolon kanseri riski altındaysanız - yaş dışında kolon kanseri risk faktörünüz yoksa - doktorunuz kolon kanseri taraması için her 10 yılda bir veya bazen daha erken bir kolonoskopi önerebilir.
• Polipleri almak. Daha önce polip geçirdiyseniz, doktorunuz ek polipleri aramak ve çıkarmak için bir takip kolonoskopisi önerebilir. Bu, kolon kanseri riskinizi azaltmak için yapılır.

Riskler

Kolonoskopi çok az risk taşır. Nadiren kolonoskopi komplikasyonları şunları içerebilir:

• Muayene sırasında kullanılan yatıştırıcıya karşı ters reaksiyon
• Doku örneğinin (biyopsi) alındığı veya polip veya diğer anormal dokunun alındığı bölgeden kanama
• Kolon veya rektum duvarında yırtılma (perforasyon)

Nasıl hazırlanırsınız

Kolonoskopiden önce bağırsaklarınızı temizlemeniz (boşaltmanız) gerekir. Kolonunuzdaki herhangi bir kalıntı, muayene sırasında kalın bağırsağınızın görüşünü engelleyebilir.

Kalın bağırsağınızı boşaltmak için doktorunuz sizden şunları isteyebilir:

• Muayeneden bir gün önce özel bir diyet uygulayın. Tipik olarak, işlemden bir gün önce katı yiyecekler yiyemezsiniz. İçecekler berrak sıvılarla sınırlı olabilir - sade su, süt veya krema içermeyen çay ve kahve, et suyu ve gazlı içecekler. Kolonoskopi sırasında kanla karıştırılabilecek kırmızı sıvılardan kaçının. İşlemden önceki gece yarısından sonra hiçbir şey yiyip içemeyebilirsiniz.
• Müshil. Doktorunuz genellikle hap veya sıvı formda bir müshil almanızı önerir. Müshil ilacı kolonoskopinizden önceki gece almanız istenebilir veya müshil ilacı hem önceki gece hem de işlem sabahı kullanmanız istenebilir.
• Bir lavman kiti kullanın. Bazı durumlarda, kolonunuzu boşaltmak için işlemden önceki gece veya işlemden birkaç saat önce bir lavman kiti kullanmanız gerekebilir. Bu genellikle yalnızca kalın bağırsağınızın en uç kısmının(rektum ) boşaltılmasında etkilidir.
• İlaçlarınızı ayarlayın. Doktorunuza muayeneden en az bir hafta önce ilaçlarınızı hatırlatın - özellikle şeker hastalığınız, yüksek tansiyonunuz veya kalp problemleriniz varsa veya demir içeren ilaçlar veya takviyeler alıyorsanız. Ayrıca aspirin veya varfarin (Coumadin, Jantoven) gibi kan sulandırıcılar, pıhtı veya felç riskini azaltmak için kullanılan dabigatran (Pradaxa) veya rivaroxaban (Xarelto) gibi daha yeni antikoagülanlar; veya klopidogrel (Plavix) gibi trombositleri etkileyen kalp ilaçları alıyorsanız doktorunuza mutlaka belirtin. Dozlarınızı ayarlamanız veya ilaçları geçici olarak almayı bırakmanız gerekebilir.

Kolonoskopi işlemi

İşlem sırasında

Kolonoskopi sırasında, genellikle sedasyon önerilir. İşemin oluşturduğu rahatsızlık hissini ortadan kaldırmak için anestezi hekimi tarafından uygulanan intravenöz sakinleştirici ilaçlar kullanılır. Dolayısı ile siz işlemi hissetmezsiniz,ağrı duymazsınız.

İşleme, genellikle dizleriniz göğsünüze doğru çekilmiş olarak, muayene masasında yan yatarak başlayacaksınız.

Kolonoskop ucunda küçük bir video kamera içerir. Kamera, doktorun kalın bağırsağınızın içini inceleyebilmesi için görüntüleri harici bir monitöre gönderir.

Doktor ayrıca doku örnekleri (biyopsiler) almak veya polipleri veya diğer anormal doku alanlarını çıkarmak için kanaldan aletler yerleştirebilir.

Bir kolonoskopi tipik olarak yaklaşık 30 ila 60 dakika sürer.

İşlemden sonra

İşlemden sonra sakinleştiriciden etkisinin geçmesi yaklaşık bir saat sürer. Sizi eve götürecek birine ihtiyacınız olur çünkü yatıştırıcının tüm etkilerinin geçmesi bir gün kadar sürebilir. Araba kullanmayın, önemli kararlar vermeyin ya da günün geri kalanında işe geri dönmeyin.

Doktorunuz kolonoskopiniz sırasında bir polip çıkardıysa, geçici olarak özel bir diyet yemeniz önerilebilir.

Muayeneden sonra kalın bağırsağınızdaki havayı temizlerken birkaç saat şişkinlik hissedebilir veya gaz çıkartabilirsiniz. Yürümek herhangi bir rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilir.

Ayrıca muayeneden sonraki ilk bağırsak hareketinizde az miktarda kan fark edebilirsiniz. Genellikle bu alarm nedeni değildir. Kan veya kan pıhtıları çıkarmaya devam ederseniz veya kalıcı karın ağrınız veya ateşiniz varsa doktorunuza danışın. Muhtemel olmasa da, bu hemen veya işlemden sonraki ilk birkaç gün içinde ortaya çıkabilir, ancak bir ila iki haftaya kadar ertelenebilir.

Sonuçlar

Doktorunuz kolonoskopi sonuçlarını gözden geçirecek ve sonuçları sizinle paylaşacaktır.

Negatif sonuç

Doktor kolonda herhangi bir anormallik bulamazsa kolonoskopi negatif olarak kabul edilir. Doktorunuz aşağıdaki süreler içinde başka bir kolonoskopi yaptırmanızı önerebilir:

• 10 yıl içinde, ortalama kolon kanseri riskiniz varsa - yaş dışında kolon kanseri risk faktörünüz yoksa
• Beş yıl içinde, önceki kolonoskopi prosedürlerinde polip öykünüz varsa
• Bir yıl içinde kolonda kolonunuzun tam muayenesini engelleyen dışkı kalıntısı varsa

Pozitif sonuç

Doktor kolonda polip veya anormal doku bulursa kolonoskopi pozitif kabul edilir.

Çoğu polip kanserli değildir, ancak bazıları kanser öncesi olabilir. Kolonoskopi sırasında çıkarılan polipler, kanserli, kanser öncesi veya kanser dışı olup olmadıklarının belirlenmesi için analiz için bir laboratuvara gönderilir.

Poliplerin boyutuna ve sayısına bağlı olarak, gelecekte daha fazla polip aramak için daha sıkı bir gözetim programı izlemeniz gerekebilir.

Doktorunuz çapı 0,4 inçten (1 santimetre) daha küçük bir veya iki polip bulursa, kolon kanseri için diğer risk faktörlerine bağlı olarak beş ila 10 yıl içinde kolonoskopinin tekrarlanmasını önerebilir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuz daha önce başka bir kolonoskopi önerecektir:

• İkiden fazla polip
• Büyük bir polip – 1 santimetreden daha büyük
• Polipler ve ayrıca kalın bağırsağın tam olarak incelenmesini önleyen dışkı kalıntısı varsa
• Belirli hücre özelliklerine sahip polipler. Gelecekteki kanser riskinin daha yüksek olması
• Kanserli polipler

Kolonoskopi sırasında çıkarılamayan bir polip veya diğer anormal dokularınız varsa, doktorunuz büyük polipleri çıkarma veya ameliyat konusunda özel uzmanlığa sahip bir gastroenterolog ile tekrar muayene önerebilir.